Pepernoten en kruidnoten: wat is het verschil?

Als je aan Sinterklaas denkt, denk je waarschijnlijk aan een man met een witte baard, aan de pakjesboot en aan pieten die strooien met pepernoten. Maar als je vervolgens naar de supermarkt gaat om zelf een zak van die overheerlijke knabbels te halen, lees je op bijna elke verpakking ‘kruidnoten’. Maar een enkeling biedt pepernoten aan. Wat is het verschil tussen kruidnoten en pepernoten?

Verschillend recept?

Tegenwoordig gebruiken de meeste mensen de termen ‘kruidnoten’ en ‘pepernoten’ gewoon door elkaar heen. Met beide woorden bedoelen we de kleine harde koekjes met speculaassmaak. De echte pepernoten zijn een beetje in de vergetelheid geraakt, wellicht omdat deze eigenlijk wat bitterder zijn dan de kruidnoten.
Pepernoten worden gemaakt met dezelfde ingrediënten als taai-taai; honing en/of suiker, roggemeel, anijs, kruidnagel en kaneel. Hierdoor zijn de pepernoten ook zacht. Pepernoten zijn traditioneel vierkant, terwijl kruidnoten rond zijn. Kruidnoten worden gemaakt van tarwemeel met speculaaskruiden.

Maar waar komt die naam ‘pepernoten’ dan vandaan? Het Genootschap Onze Taal meldt: “De meeste recepten gebruiken ‘speculaaskruiden’, maar die bestaan zowel met als zonder (witte) peper.”

Sinterklaassnoep

Rond Sinterklaas doen wij onze tanden en ons figuur heel wat geweld aan met al het lekkers dat bij het feest hoort. Chocoladeletters, banketstaven, marsepein, kikkers en muizen van fondant… wat heeft al dat snoep met Sinterklaas te maken? Over veel van de lekkernijen bestaat slechts een vermoeden. Vroeger werden er met Sinterklaas bijvoorbeeld letters van brood gebruikt om aan te duiden welke stapel pakjes voor welk kind was. Dit zou geleid kunnen hebben tot de chocoladeletters. De banketletters zijn al ouder, en werden ook bij andere feestelijke gelegenheden gegeten.

De kikkers en muizen zouden grappig bedoeld kunnen zijn, omdat het best schrikken is om een kikker of muis in je schoen te vinden. De ingrediënten voor marsepein en speculaas waren vroeger moeilijk te krijgen omdat ze vanuit de koloniën verscheept moesten worden. Daarom werden deze traktaties alleen met feesten zoals Sinterklaas gegeten.

Bron: Genootschap Onze Taal