Voor de meesten van ons is de eerste gedachte om zich tot een psycholoog te wenden wanneer er zich psychische klachten voordoen. Weinig mensen zijn zich ervan bewust dat ook fysiotherapie kan helpen met bijvoorbeeld stressgerelateerde problemen, angst of depressie. Fysiotherapie in de geestelijke gezondheidszorg is een specialisme binnen het beroep van fysiotherapeut, dat razendsnel groeit. Een goed adres voor fysiotherapie IJmuiden is daarom ook voor de mentale gezondheid handig. Op welke manier kan fysiotherapie de mentale gezondheid verbeteren?
Lichamelijke klachten
Psychische klachten kunnen zich uiten als spanning in het lichaam die door een oefentherapeut geconstateerd kunnen worden, zoals pijn in de nek, rug, schouders of hoofdpijn. Omdat zowel elke psyche als elk lichaam uniek is, is het ook heel persoonlijk hoe en wanneer de symptomen optreden. Enkele voorbeelden van symptomen die in zo’n geval voor kunnen komen zijn een druk op de borst, een rusteloos gevoel in het lichaam, een gejaagde ademhaling, verminderde energie en maag- en indigestieproblemen. Diagnoses die in verband gebracht kunnen worden met zulke klachten zijn bijvoorbeeld een slaapstoornis, acute stress, een angststoornis of posttraumatisch stresssyndroom.
Verstoorde balans
Langdurige stress draagt bij aan een verstoring van de balans in het autonome zenuwstelsel, oftewel de balans tussen activiteit en herstel. In het geval van een langere periode van onbalans verschijnen de symptomen, meestal heimelijk, om in de loop van de tijd toe te nemen en te versterken. Dit gaat zo door, tot op een gegeven moment het hele systeem crasht om aan te geven dat er een dringende behoefte aan herstel is. Hierbij is het zelden een enkele factor die bijdraagt aan de psychische klachten, maar vaak is het een combinatie van verschillende factoren. Persoonlijke eigenschappen, eerdere ervaringen en externe omstandigheden beïnvloeden en dragen bij aan de mate waarin de klachten ervaren worden. In het geval van langdurige stress zoekt men vaak activiteiten die helpen om de balans weer te herstellen, zoals lichaamsbeweging, vrienden ontmoeten en andere dingen die je energie geven.
Wat kan een fysiotherapeut betekenen met betrekking tot de mentale gezondheid?
Eén van de taken van de fysiotherapeut is om de reacties van het lichaam begrijpelijker te maken voor de patiënt. Door een grotere kennis en begrip van de werking van het autonome zenuwstelsel wordt de angst verminderd, en daarmee de mate van ongemak rondom de symptomen. Een fysiotherapeut werkt aan het herstellen van de balans in het leven. Deze balans kan hersteld worden door een betere spanning-ontspanning ratio, maar ook door te werken met het autonome zenuwstelsel. Bij langdurige stress ontstaat er een onbalans in het zogenaamde op- en neerwaartse regulerende systeem van het lichaam. Dit kan worden ervaren als een verhoogde gevoeligheid voor stress, terwijl het tegelijkertijd moeilijker kan zijn om te vertragen en te ontspannen. Een fysiotherapeut leert de patiënt door middel van eenvoudige oefeningen het systeem te reguleren, om zo een kwalitatief herstel te bereiken.
Wat houdt de behandeling in?
Bewuste aanwezigheid staat centraal bij elke behandeling. De behandelvorm is lichaamsgericht. Dat wil zeggen dat het lichaam gezien wordt als een manier om uitdrukking te geven aan onbalans. Door lichaamsbewustzijn te trainen wordt het vermogen vergroot om signalen van het lichaam te leren herkennen en er aandacht aan te besteden. Voor het individu betekent een behandeling in de eerste plaats het verkrijgen van meer kennis over de gezondheidstoestand, het vergroten van het bewustzijn van de lichaamssignalen en het verkrijgen van hulpmiddelen om de balans te herstellen.
